خبرنگاران تاثیر منفی کرونا بر محیط زیست طبیعی و انسانی

به گزارش مجله هاستفا، تهران - خبرنگاران - استاد دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه گرچه هنوز در آغاز راه هستیم و امکان ارزیابی دقیق از پیامدهای بعدی کرونا بر محیط زیست وجود ندارد، گفت: اما اگر فراگیری و ماندگاری این ویروس طولانی تر شود، بطور قطع اثرات عمیقی نه تنها بر محیط زیست انسانی خواهد گذاشت بلکه محیط زیست طبیعی را هم بی نصیب نخواهد کرد.

محمد یزدی روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی خبرنگاران در پاسخ به این سوال که اثرات بحران کرونا بر محیط زیست چیست، اضافه کرد: از نظر محیط زیستی پدیده بیماری های فراگیر جزو گروه مخاطرات طبیعی محیط زیستی مثل سیل، زلزله و نظایر آن طبقه بندی می شوند. بیماری های فراگیر نه تنها مستقیما جان انسان ها را تهدید می کند، بلکه کل زیست بوم (اکوسیستم) را با چالش روبرو می کند. اصل اول زیست بوم آن است که هر عملی در طبیعت عکس العملی دارد. اصل دوم می گوید هیچ موجودی در طبیعت از بین نمی رود بلکه از حالتی به حالت دیگر در می آید.

وی ادامه داد: بحران کرونا درستی این دو قانون را نشان داد که دخالت بیش از حد بشر در طبیعت و رفتار غیر طبیعی آن مثل خوردن حیواناتی مثل خفاش چه فاجعه بزرگی برای بشر درست می کند. به هرحال این پدیده نه تنها امنیت بهداشتی و محیط زیستی کشورها را مورد تهدید قرار داده بلکه حیات بشریت را در خطر قرار داده است.

استاد دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: بخش محیط زیست از بحران کرونا هم آسیب هایی دیده و هم مزایایی برای آن ایجاد کرده است. یک آسیب چالش بر انگیز، ماندن همیشگی مردم در خانه است. این موضوع باعث شده مردم آب، برق، سوخت خانگی (مثل گاز)، مواد غذایی، بهداشتی و حتی دارویی بیشتری مصرف کنند. ماندن بیشتر در خانه بویژه در هوای سرد، به معنی روشن کردن سیستم گرمایش و مصرف برق برای ساعات طولانی تر است. این موضوع باعث افزایش مصرف انرژی خانگی و تولید گازهای بیشتر از سوی این بخش می شود. اگر چه گفته می شود میزان صرفه جویی سوخت ناشی از تردد داخل شهری، بین شهری و بین کشوری بسیار بیشتر است.

یزدی توضیح داد: یکی از معضلات این پدیده افزایش مصرف آب و مواد شوینده است. استفاده بی رویه از آب موجب تولید فاضلاب بیشتر می شود. افزایش فاضلاب باعث تهدید بیشتر منابع آب زیرزمینی و کاهش منابع آب اشامیدنی نیز خواهد شد. یکی از مسائل دیگر عدم توجه برخی مراکز به پروتکل های جمع آوری، ضد عفونی و امحای زباله های پزشکی و بیمارستانی به واسطه ماهیت آلوده کننده و غیر بهداشتی آن است. عدم توجه به تجمیع زباله های عفونی و خانگی ممکن است زمینه ساز بروز موج دوم همه گیری این بیماری شود.

وی گفت: یکی از معضلات دیگر افزایش مصرف داروی زیاد است. نگران دیگری نیز وجود دارد و آن این است که آیا امکان انتقال این ویروس در آینده به حیوانات وجود خواهد داشت. گزارش های اخیرا منتشر شده که نشان می دهد سگ و گربه های خانگی به این ویروس مبتلا شده اند. اگر این موضوع ثابت شود باید منتظر فاجعه بزرگی در صنعت دام و طیور، حیوانات خانگی و حتی حیات وحش باشیم. آنفلوآنزای خوکی، پرندگان و... قبلا تجربه تلخی برای بشر بوده است.

استاد دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: بخش محیط زیست از بحران کرونا در بخشی از زمینه ها سودمند نیز شده است. اولا مدیران ارشد و مردم عامه همه متوجه شدن که رعایت قوانین طبیعی و زیست بومی چقدر مهم است. هر رفتار غیر طبیعی در زیست بوم مثل خوردن غیر منطقی و غیر طبیعی و غیر شرعی حیواناتی مثل خفاش می تواند چه فاجعه بزرگی برای نسل بشری درست کند.

وی یادآور شد: فراگیری جهانی بحران کرونا، کاهش چشمگیر فعالیت های صنعتی، ممنوعیت سفر و قرنطینه های خانگی و اجتماعی، محدودیت عبور و مرور در سراسر جهان، تاثیرات مثبتی نیز بر محیط زیست گذاشته است. سطح آلودگی هوا در برخی شهرها و مناطق کاهش چشمگیری نشان داده است چرا که ویروس کرونا باعث شده سفرهای مدام مردم برای حضور در محل کار و همین طور سفرهای خارجی متوقف شود.

یزدی ادامه داد: مطالعات اولیه نشان داده گاز مونواکسید کربن که عمدتا توسط اتومبیل ها تولید می شود، در مقایسه با سال 2019 تقریبا 50 درصد کاهش یافته است. از طرفی تولید گاز دی اکسید کربن که از طریق گرم کردن کره زمین در تغییرات آب وهوایی سهم دارد، نیز در روزهای اخیر کاهش یافته است. مثلا ماهواره سنتینل- 5 متعلق به آژانس فضایی اروپا، نشان می دهد که لایه آلودگی هوا بویژه ترکیبات گازهای دی اکسید نیتروژن بر فراز ایتالیا کاهش یافته است. به همین دلیل احتمالا یک چهارم یا بیشتر تولید گاز دی اکسید کربن در این کشور حذف شده است. همچنین سطح میانگین دی اکسید نیتروژن که ارتباط تنگاتنگی با مصرف سوخت های فسیلی دارد، در هفته پس از سال نوی چینی، امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 36 درصد کمتر بوده است.