کتاب تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی نقد شد - مجله هاستفا

در مقاله و نقد محمد فیصل موسی بر این کتاب آمده است: کتاب تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی، مجموعه مقالات ارزشمندی با موضوع درک روش زندگی و فرهنگ از جامعه شیعیان در آسیای جنوب شرقی دارد. شانزده مقاله علمی در این کتاب وجود دارد که به بحث در خصوص موقعیت مذهب شیعه در آسیای جنوب شرقی شامل مالزی، اندونزی، تایلند و فیلیپین، می پردازد.

آنچه در مقالات این کتاب مهم است؛ مطالعه پیدایش شیعه در جهان مالایی از زمان ورود اسلام به این منطقه است. به کار گیری اصطلاح پیدایش در این مورد مناسب به نظر رسیده است، چرا که بحث تنها در خصوص وجود شیعه نیست.

از این جهت، این کتاب بر عکس کتاب شیعه در آسیای جنوب شرقی؛ پرهیزگاری علوی و ساختار فرقه ای اثر چایرا فورمیچی و مایکل فینر، است. ناشر کتاب انتشارات هرست بوده و با افتخار اظهار داشته که این کتاب مجموعه ای از نخستین مطالعات در خصوص شیعه در آسیای جنوب شرقی است. با این حال، کتاب در سال 2014 یک سال پس از انتشار کتاب تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی منتشر شد.

محتوای کتاب شیعه در آسیای جنوب شرقی؛ پرهیزگاری علوی و ساختار فرقه ای تنها بر محور وجود شیعه استوار است؛ در حالیکه در کتاب تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی محققان که همه از جهان مالایی هستند، این نظر را دارند که شیعه نه تنها وجود داشته است؛ بلکه ریشه دار شده و رویارویی ارزشمند رخ داده است.

کتاب تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی یک منبع ارزشمند برای محققین پیرامون مذهب شیعه در منطقه است، چراکه مقاله منحصر بفردی پیرامون جریان شیعه در تایلند به قلم یولیسپونگ چولاراتانا در آن آورده شده است. این محقق پیش از این پژوهش های متعددی را با این موضوع به زبان تایلندی منتشر کرده بود و این مقاله برای اولین بار به زبان مالایی در کتاب منتشر شده است.

مقاله دیگر کتاب از روکه سانتوس مورالس از فیلیپین است که فرضیه مهمی در خصوص شیعیان در فیلیپین از دوران قبل از اسپانیایی ها را ارایه داده است. علاوه بر این، مقالات بسکمک در خصوص فرهنگ جامعه شیعه وجود دارد که شامل فقدان تقدس مراسم تابوت حسین در سوماترای غربی، عمل تقیه و ... است.

این کتاب به پیدا کردن آنچه در جهان مالایی از دست رفته است، پیروز شده و این موضوع را مطرح کرده است که چگونه شیعه که منشأ آن خاورمیانه است، همچنان می تواند در غنی سازی فرهنگ مالایی کمک کند.

مطالعات انجام شده در این کتاب نیز یک ایده جهت دار، یعنی گسترش شیعه در جهان مالایی را ارایه داده است که در آن عواملی شامل حضور سلفی گری، تقیه و محبت نسبت به اهل بیت (ع) در تعالیم اهل سنت دخیل است مورد بحث قرار می دهد. بنابراین، جای تعجب نیست که مارک وودوارد، محقق در زمینه اسلام در آسیای جنوب شرقی از دانشگاه ایالتی آریزونا راجع به این کتاب، اظهار کرده که مباحث این کتاب بسیار معتبر و قابل توجه است؛ چرا که به تأثیر و نفوذ زیاد و قدیمی شیعه بر فرهنگ، ادبیات، آداب و رسوم و سنت های مسلمانان در جهان مالایی پرداخته است.

در کل، این کتاب یک فانوس دریایی روشن است و نمی توان آن را نادیده گرفت؛ زیرا توسط جامعه علمی بومی در بحث و بررسی یک جنبش بزرگ در خاورمیانه ـ شیعه ـ تهیه شده و به صورت مثبت به جامعه نفوذ پیدا کرده است. این کتاب برای مطالعه شیعه در جهان مالایی، گنجینه مهمی به شمار می رود.