چالش های روانی آموزش مجازی دانش آموزان

به گزارش مجله هاستفا، یک روانشناس با تاکید بر اینکه آموزش مجازی دانش آموزان منجر به افزایش مسئولیت والدین و تحت الشعاع قرار دریافت زندگی والدین شده است، گفت: فراهم نبودن مقدمات، زمینه ها و آمادگی لازم برای استفاده از سیستم آموزشی جدید نظیر آموزش آنلاین می تواند متناسب با سطح تحصیلات والدین، شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آن ها، مسائل متفاوتی را برای خانواده ها ایجاد کند و بار مسئولیت شان را افزایش دهند.

فرنگیس شریفی باستان در گفت وگو با خبرنگاران، با بیان اینکه پاندمی کووید 19 افراد را ناگزیر به استفاده از سیستم آموزش مجازی و آنلاین کرد، اضافه نمود: پیش از ورود یک سیستم آموزشی جدید باید بسترهای مورد نیاز آن فراهم شود تا تمام دانش آموزان بتوانند از این سیستم به خوبی بهره ببرند. اما متاسفانه سرعت شیوع این بیماری فرصت کافی برای ایجاد این بسترها را از بین برد. همچنین در این جهت سطح اقتصاد خانواده در جهت فراهم کردن ابزار آموزشی، سطح تحصیلات والدین در جهت انتقال مطالب لازم به فرزندان و سطح فرهنگی و اجتماعی خانواده در جهت درک دانش آموزان بسیار اهمیت دارد.

این روانشناس با بیان اینکه بر حسب سن دانش آموز چالش های او با آموزش آنلاین نیز متفاوت می شود، ادامه داد: برای مثال آموزش دانش آموزان کلاس اولی و به طور کلی دانش آموزان مقطع ابتدایی به عینیات و محسوسات وابسته است. یادگیری این دانش آموزان ماهیت اکتشافی دارد و به همین دلیل معلمان معمولا با افزایش مشارکت دسته جمعی دانش آموزان و تعاملات آن ها مباحث را به این دانش آموزان آموزش می دهند که در حال حاضر بستر چنین آموزش هایی در محیط مجازی وجود ندارد.

به گفته وی، آموزش فیزیکی به دلیل اینکه در چارچوب و محیطی خاص و با اهداف خاص آموزشی انجام می شد، در تقویت تعاملات اجتماعی دانش آموزان، جرئت مندی آن ها، انگیزه مندی آن ها و به طور کلی آموزش آن ها تاثیرات مثبتی داشت. همچنین به دلیل وجود ساعت مشخص برای استراحت، زنگ تفریح، ورزش و ساعات تربیتی نظم و انضباط به دانش آموز آموزش داده می شد، اما تمامی این موارد در سیستم آموزشی آنلاین حذف شده است.

شریفی باستان ادامه داد: در آموزش آنلاین، دانش آموز صرفا از ابعاد دیداری و شنیداری آموزش استفاده می کند و تعامل گروهی و مشارکت و همکاری با همکلاسی ها حذف شده است. از سوی دیگر یکنواختی فرایند کلاسی منجر به خستگی زودرس و کلافگی دانش آموز می شود.

وی اضافه نمود: همچنین نظم و انضباط مدرسه در آموزش آنلاین وجود ندارد، چراکه دانش آموز در فضای منزل که فضای استراحت است کلاس درس را تجربه می کند و قطعا به دلیل عدم تشابه با کلاس درس صدماتی را به دانش آموز وارد می کند.

این روانشناس معتقد است که با وجود زمانبندی کلاسی در آموزش آنلاین، اما به دلیل عدم رفت و آمد فیزیکی، ضرورت حضور در کلاس کمتر احساس می شود، به طوری که حتی دانش آموز می تواند در شرایط منفعلانه در کلاس حضور داشته باشد، مانند اینکه به کار دیگری مشغول باشد و صرفا تدریس معلم به طور آنلاین پخش شود.

شریفی باستان ادامه داد: عدم حضور فیزیکی معلم منجر به کاهش تمرکز دانش آموزان می شود چراکه یکی از راه های جذب تمرکز، مشاهده فیزیکی معلم است.همچنین یادگیری دانش آموزان تحت الشعاع قرار می گیرد و در نهایت به دلیل آموختن ناقص مطالب درسی، دانش آموزان دچار استرس و اضطرابِ چگونگی گذراندن امتحانات می شوند.

این روانشناس گفت: برخی از دانش آموزان عادت دارند هنگام آموزش مجازی یکی از والدین را کنار خود داشته باشند و از راهنمایی های او استفاده کنند، اگرچه قرار نیست این همراهی همیشگی باشد اما والدین در صورت توان می توانند چند جلسه این کار را انجام دهند و به تدریج این همراهی را کاهش و به صفر برسانند چراکه اینگونه دانش آموز متوجه می شود خودش به تنهایی می تواند کارهایش را انجام دهد.

وی اختلال در اتصال به اینترنت و نرم افزارهای آموزشی، کاهش روحیه اکتشافی در دانش آموزان برای کسب اطلاعات، درگیری بیشتر در فضای مجازی، افزایش و وابستگی به اینترنت، خواب شب دیر هنگام و دیر از خواب بیدار شدن در صبح را از دیگر چالش های دانش آموزان در این ایام دانست و از والدین خواست تا با توجه به از بین رفتن برنامه ریزی دانش آموزان، سعی کنند برای جلوگیری از این مسائل نظمی را در خانه برای دانش آموز ایجاد کنند.

شریفی باستان در ادامه به بیان توصیه هایی به والدین پرداخت و گفت: والدین باید فضای خانه را به صورت فضای کلاسی شبیه سازی کنند، به گونه ای که یک فضای مشخصی هرچند کوچک برای آموزش دانش آموز اختصاص پیدا کند. از سوی دیگر با همکاری خود دانش آموز زمان هایی را برای آموزش، استراحت، در جمع خانواده بودن و... در نظر بگیرند تا دانش آموز از این سردرگمی خارج شود.

وی معتقد است که والدین باید در هنگام آموزش مجازیِ دانش آموز، سکوت را رعایت کنند و از ایجاد سر و صدا، مشاجره، ورود بدون اجازه و رفت و آمد به اتاق دانش آموز پرهیز کنند و یا آن ها را به حداقل برسانند تا در نهایت، آرامش ذهنی مورد نیاز برای آموزش دانش آموز ایجاد شود.

این روانشناس در پایان با تاکید بر افزایش مسئولیت والدین در این ایام اظهار کرد: گاها برخی دانش آموزان از بیان اینکه مطالب درسی را به خوبی متوجه نشده اند، خجالت می کشند، در این موقعیت ها این والدین هستند که باید به این نکات توجه کنند و در جریان مسائل دانش آموز و رفع آن ها باشند و با مدیریت فضای خانه، مدیریت استفاده دانش آموز از فضای مجازی و... حواس پرتی دانش آموزان را کاهش دهند.