فروپاشی در انتظار صنعت گردشگری ایران، ناکارآمدی در مدیریت بحران گردشگری - مجله هاستفا

معاونت توریستی وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی سال گذشته پس از حوادث پی در پی سال گذشته که تاثیر مستقیم بر صنعت توریستی ایران گذاشت و به کاهش شدید سفرهای داخلی و ورودی انجامید در اقدامی تبلیغاتی از تدوین برنامه خروج از بحران توریستی در مواقع سخت اطلاع داد اما بحران شیوع کرونا در ایران به خوبی معین کرد که نه تنها وزارت میراث فرهنگی کشور و معاونت توریستی آن وزارتخانه قادر به مدیریت صنعت توریستی کشور در بحران نیست، که نبود برنامه جامع مدیریت بحران در صنعت توریستی ایران زیان هنگفتی به فعالان این صنعت وارد نموده است.

فعالان صنعت توریستی کشور و انجمن های توریستی و هتلداری ایران در گفت وگوهای متعدد با رسانه ها در هفته ها و روزهای گذشته از زیان هنگفت 4200 میلیارد تومانی اطلاع دادند. حرمت الله رفیعی رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران گفته است که 1200 میلیارد تومان از این میزان متعلق به 3500 شرکت خدمات مسافرتی فعال در کشور با 35 هزار پرسنل کاری است و جمشید حمزه زاده نیز اعلام نموده است که بحران کرونا 3 هزار میلیارد تومان تنها به بخش هتلداری کشور با برخورداری از 80 هزار نیروی شاغل خسارت وارد نموده است.

انجمن های توریستی و هتلداری کشور در نامه نگاری های متعدد با وزارت میراث فرهنگی و دولت خواهان تدوین برنامه های برای خروج از بحران شدند. حتی انجمن های هتلداری و توریستی اطلاع داده اند که در صورت تداوم فرایند کنونی در صنعت توریستی ایران با توجه به شیوع کرونا در ایران احتمال بیکاری 60 هزار نیروی شاغل در بخش هتلداری و شرکت های خدمات مسافرتی کشور در آینده نزدیک وجود دارد.

انجمن صنفی شرکت های خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران پیش بینی نموده است با تداوم فرایند فعلی، بیش از 20 هزار نیروی شاغل در شرکت های خدمات مسافرتی شغل خود را از دست خواهند داد.

جامعه هتلداران ایران نیز برآورد نموده است با فرایند کنونی در بحران توریستی کشور، برآورد می گردد حدود 30 هزار از شاغلان در صنعت هتلداری ایران نیز شغل خود را در آینده نزدیک از دست بدهند و بیکار شوند.

وعده های پساکرونایی

در این شرایط وزیر میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی مرتفع شدن مسائل صنعت توریستی کشور و خروج از بحران این صنعت را که با زیان های اقتصادی در اسفندماه سال 98 تا به امروز همراه شد به دوران پساکرونا منتقل نموده و گفته است که در شرایط پساکرونا توریستی ایران با جهش بالا روبرو می گردد.

این اظهارات در شرایطی صورت می گیرد که پیش بینی می گردد به دلیل نبود برنامه خروج از بحران در معاونت توریستی کشور در صورت تداوم بیماری کرونا تا سرانجام سال در ایران و حتی استمرار آن تا سال آینده، صنعت توریستی ایران راهی جز اعلام ورشکستگی و تعطیل واحدهای توریستی و اقامتی ندارد.

معاونت توریستی وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی سالیان طولانی است که شعار توریستی مجازی را مطرح نموده است. اما بحران کرونا معین کرد وزارت میراث فرهنگی نه تنها توان برگزاری یک تور مجازی حرفه ای متشکل از گروه های توریست مجازی ندارد که حتی قادر به تامین زیرساخت های ایجاد چنین روشی نیز نبوده است و توریستی مجازی برای این وزارتخانه و معاونت توریستی کشور تنها به معنای راه اندازی چند سایت ناقص و بدریخت معرفی جاذبه های توریستی کشور آنهم به غیرحرفه ای ترین شکل ممکن است.

نگاه معاونت توریستی وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی کشور به توریستی مجازی تنها راه اندازی سایت های اداری مرتبط با سفر و توریستی یا سایت های رزرواسیون است. در حالی که توریستی مجازی مفهومی فراتر از رویکرد موجود در معاونت توریستی دارد.

بحران کرونا اما به خوبی فقدان برنامه معین در وزارت میراث فرهنگی و معاونت توریستی آن وزارتخانه برای برپایی تورهای مجازی را به خوبی معین کرد و شعار توریستی مجازی در ایران را به چالش کشید.

ناتوانی در مدیریت بحران

معاون توریستی وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی که حالا دبیری کمیته توریستی و فضاهای ورزشی ستاد ملی مقابله با کرونا را برعهده دارد در سه ماه گذشته هیچ برنامه جامعی برای خروج از بحران توریستی نداشته است و حتی توان برنامه ریزی برای عبور از بحران را نیز از دست داده است. بحران کرونا چنان ضعف های معاونت توریستی کشور را در برنامه ریزی برای خروج از شرایط نامعین توریستی را آشکار نموده است که فعالان توریستی کشور نیز در نامه نگاری های مکرر خود با وزیر میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی و در گفت وگو با رسانه ها بر این موضوع تاکید نموده اند.

بسته معاونت توریستی کشور برای خروج فعالان توریستی از شرایط آشفته فعلی تنها به امهال سه ماهه تسهیلات بانکی، امهال سه ماهه اقتصادیاتی، امهال در پرداخت قبوض آب و برق و گاز به مدت سه ماه و درخواست از مردم برای پس نگرفتن پول هایی است که برای خرید بسته های سفر و اقامت از شرکت های خدمات مسافرتی و هتل ها در دوران پیش از کرونا پرداخت نموده اند و هنوز هم شرکت های خدمات توریستی و هتل ها با سیل مراجعانی روبرو هستند که خواهان بازپس دادن پول های پرداخت شده هستند و نمی دانند چگونه پاسخ مراجعان را بدهند.

پرداخت تسهیلات 12 میلیون تومانی با سود 12 درصد به ازای هر یک از کارکنان دفاتر خدمات مسافرتی که شرکت های خدمات توریستی از تعدیل آن ها منصرف شوند یکی دیگر از ابتکارات وزارت میراث فرهنگی در بسته خروج از بحران توریستی است که آن هم مورد قبول هتلدارها و شرکت های خدمات توریستی کشور قرار نگرفته است.

این تمهیدات در حالی نام بسته خروج از بحران در صنعت توریستی را به دوش کشیده است که مسائل ایجاد شده برای صنعت توریستی ایران و فعالان این صنعت در کشور به اندازه ای عظیم است که این بسته کوچک توان خارج کردن آن ها از بحران عظیم ایجاد شده در صنعت توریستی کشور را ندارد.

در این شرایط به نظر می رسد وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی چاره ای جز تعریف مجدد وظایف خود در حوزه توریستی ندارد و باید تمامی ساختارهای شعاری ایجاد شده برای حل بحران های توریستی کشور با عنوان برنامه خروج از بحران برچیند و به فکر بازنگری برنامه ها و تغییر در سیاست های کلان این وزارتخانه باشد. در غیر اینصورت توریستی کشور نه در دوران پساکرونا قادر به جبران شکست های پی درپی خود از دو سال گذشته تا به امروز است و نه بخش خصوصی دیگر توان به دوش کشیدن بار سنگین کم کاری ها در حوزه توریستی را خواهد داشت. در نتیجه، تداوم فرایند کنونی در سیاستگذاری های کلان گردشگیر کشور تنها به فروپاشی صنعت توریستی ایران منجر می گردد.