دلایل روی آوردن مردم به سمت کالای قاچاق

به گزارش مجله هاستفا، لوازم یدکی به کار برده شده در خودرو در ایمنی این وسیله و امنیت جانی سرنشین آن نقش مهمی دارد اما گران شدن این لوازم، موجب شده بعضی با سوءاستفاده از این موقعیت، کالاهای تقلبی را به جای لوازم یدکی اصلی به فروش رسانده و موجب ضرر و زیان جانی و اقتصادی برای مصرف کننده شوند.

به گزارش گروه اقتصادی خبرنگاران، قاچاق لوازم یدکی در بازار به حدی زیاد شده که تشخیص اصل یا تقلبی بودن قطعات برای مصرف نمایندگان معین نیست. به طوری که هم اکنون برای انواع خودروهای پراید و پژو که بالاترین تیراژ را در کشور دارند، لوازم یدکی با چند قیمت و کیفیت مختلف وجود دارد. بدون شک یکی از مهم ترین دلایل افزایش لوازم یدکی قاچاق و تقلبی در بازار افزایش تقاضای این محصولات و گرانی این محصول در کشور است، به طوری که قیمت لوازم یدکی فراوری داخل در امسال به علت افزایش هزینه های فراوری 35درصد افزایش یافته است. محصولات قاچاق و تقلبی در سایه نبودنظارت سازمان های متولی در فروشگاه ها و سایت های مجازی با تغییر بسته بندی و درج برچسب کالای با کیفیت ایرانی به فروش می رسد؛ بنابراین مصرف نمایندگان از طرفی به علت مقرون به صرفهی و از طرف دیگر به علت ناآگاه بودن نسبت به معینات لوازم یدکی اصل به خرید این محصولات اقدام می نمایند. آنالیز ها نشان می دهد گردش اقتصادی کالاهای تقلبی در حوزه لوازم یدکی خودرو حدود سه میلیارد دلار است که در شرایط فعلی کشور که با بحران ارزی روبه رو است عدد بزرگی است.

راه تشخیص کالای تقلبی از اصل

با وجود تقاضای زیاد و حجم بزرگ بازار لوازم یدکی خودرو، بسیاری از سودجویان از فرصت استفاده و اقدام به کپی برداری از قطعه سازان نموده اند به طوری که هم اکنون تشخیص لوازم یدکی تقلبی از اصل کاری بسیاری سخت است. با این حال قطعه سازان داخلی بعضی راهکارها را برای یاری به مشتریان پیشنهاد داده اند که از آن جمله می توان به نشان استاندارد روی کالا و تایید اصالت آن به وسیله سامانه استاندارد، درج هولوگرام رسمی شرکت فراورینماینده، توجه به بارکد روی کالا و تطبیق اصالت آن به وسیله برنامه بارکدخوان، آنالیز ظاهر قطعه، توجه به بسته بندی محصول، خرید از مراکز معتبر، نوع جوشکاری، نوع پرچ کاری، نوشتار روی قطعه، آلیاژ به کاررفته در قطعه و استعلام قطعه خریداری شده به وسیله سامانه 500018310 و 300031 اشاره نمود. از سوی دیگر حدود 10هزار فروشنده عضو اتحادیه سراسری لوازم یدکی خودروی کشور هستند که 7500فروشنده جواز کسب رسمی دارند. به همین علت مردم باید اجناس و قطعات یدکی خودروی خود را تنها از این فروشندگان تامین نمایند چون با توجه به سختگیری اتحادیه مربوط و نظارت شدید روی آنها و بعلاوه قوانین سختگیرانه این فروشگاه ها جنس قاچاق و تقلبی عرضه نمی نمایند. لازم به ذکر است در صورتی که فروشنده ای جنس قاچاق و تقلبی به فروش برساند پس از شکایت مشتری علاوه بر پرداخت هزینه و تحویل یک قطعه باکیفیت به خریدار جریمه هم می گردد.

کشورهای صادرنماینده

ابتدا گفته می شد کالاهای تقلبی به صورت چمدانی به کشور وارد می گردد اما پرسش اصلی این است که یک واردنماینده چگونه هزار لنت و صفحه کلاچ و دیسک را همراه خود می آورد؟ آنالیز ها نشان می دهد اغلب کالاهای تقلبی مربوط به کشور چین است. این سفارش محصول به وسیله بعضی تجار ایرانی به شرکت های چینی داده می گردد و آنها پس از ساخت به طرف قرارداد خود تحویل می دهند. این در حالی است که انتقاد از کیفیت قطعات چینی در سال 94 آن قدر بالا گرفت که بعضی مقامات چینی در یک ویدئو مردم ایران را مخاطب خود قرار دادند و اعلام کردند تجار ایرانی هر سفارشی که داشته باشند، تحویل می دهیم و خواست کشور چین این نیست که کالای بی کیفیت فراوری کند. بااین حال تفاسیری که از کالای قاچاق در بازار می گردد محدود به خودروهای خارجی نیست و خودروهای ایرانی هم در اغلب قطعات با نمونه های تقلبی روبرو هستند. بعضی بر این باورند که کالاهای قاچاق فقط مربوط به کشور چین بوده اما این همه ماجرا نیست. لوازم یدکی تقلبی خودرو از کشورهای ترکیه، تایوان، عراق و امارات تأمین می گردد، البته با این تفاوت که لوازم یدکی ترکیه و تایوان از اجناسی که عمدتا از امارات و عراق وارد کشور می گردد از کیفیت بالاتری برخوردارند اما به علت این که به وسیله قاچاق وارد کشور می گردد و حقوق و عوارض دولتی را نمی پردازند به اقتصاد کشور ضربه می زند. قبل از تحریم هم کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی و آلمان به ایران لوازم یدکی خودرو صادر می کردند.

چگونگی عرضه کالای تقلبی

اگر سری به فروشگاه های اینترنتی بزنید متوجه انبوه کالاهایی خواهید شد که به نام باکیفیت عرضه می شوند اما مشاهده نظر کاربران نشان می دهد این کالا برخلاف آنچه گفته شده از کیفیت لازم برخوردار نیست و مصرف نمایندگان از خرید خود ناراضی هستند. آنالیز ها نشان می دهد قاچاقچیان و سودجویان با جعل بسته بندی، برچسب هولوگرام، نوارچسب، نایلون منقوش و سایر اقسام برچسب شرکت ها و قطعه سازان داخلی اقدام به کلاهبرداری نموده و از این طریق صاحب سودهای هنگفتی هم می شوند. کارشناسان راهکارهای زیادی را برای جلوگیری از قاچاق این محصولات به کشور پیشنهاد می نمایند به طوری که آنها معتقدند می توان با اجرایی کردن طرح شناسه کالا روی کاغذ، لوازم یدکی باارزش واقعی خود به دست خریدار می رسد و جلوی سودجویی در کشور گرفته خواهد شد.

گردش اقتصادی

حجم بازار لوازم یدکی خودرو در کشور حدود 5/11میلیارد دلار است که با توجه به شیوع بیماری کرونا و راکدشدن بازار لوازم یدکی در کشور از این اندازه طی یک سال اخیر کاسته شده است، با این حال کارشناسان معتقدند سه میلیارد دلار آن مربوط به کالاهای قاچاق و تقلبی است. در حال حاضر 5تا10درصد قطعات موجود در بازار تقلبی و حدود 20درصد قطعات هم بی کیفیت هستند. براساس آخرین آمارها اعلامی به وسیله ستاد مبارزه به قاچاق کالا و ارز طی سال های اخیر اندازه قاچاق قطعه و لوازم یدکی خودرو به کشور افزایش داشته است. سال95 در حدود یک میلیارد و 300میلیون دلار قطعه و لوازم یدکی قاچاق وارد کشور شده است؛ سال96 این رقم به حدود یک میلیارد و 500میلیون دلار رسید و سال97 و با آغاز تحریم صنعت خودرو، رقم قاچاق قطعه از 2میلیارد دلار فراتر رفت. سال98 هم 2میلیارد و 400میلیون دلار قطعه قاچاق وارد کشور شده است. در این میان در پنج ماه سال 99 اندازه قاچاق قطعه طبق برآوردها یک میلیارد و 600 میلیون دلار بوده است. بعضی کارشناسان معتقدند کالاهای بی کیفیت از مبادی رسمی به صورت خلاف اظهاری وارد می گردد که البته این خلاف اظهاری نه تنها در واردات لوازم یدکی خودرو مصداق دارد بلکه در بخش های دیگر واردات هم به چشم می خورد.

دلایل روی آوردن مردم به سمت کالای قاچاق

لوازم یدکی به کار برده شده در خودرو در ایمنی این وسیله و امنیت جانی سرنشین آن نقش مهمی دارد اما گران شدن این لوازم، موجب شده بعضی با سوءاستفاده از این موقعیت، کالاهای تقلبی را به جای لوازم یدکی اصلی به فروش رسانده و موجب ضرر و زیان جانی و اقتصادی برای مصرف نماینده شوند. بعضی فعالان بازار که به عرضه کالاهای تقلبی در بازار اقدام می نمایند معتقدند شرایط اقتصادی مردم باعث شده به کالاهای مقرون به صرفه تر رو بیاورند اما نکته قابل توجه اینجاست که آنالیز خبرنگار ما نشان می دهد بسیاری از خریداران این کالاها را به نام شرکتی دریافت می نمایند و از قیمت اصلی آن اطلاع ندارند. در حال حاضر اجناس بی کیفیت و تقلبی به طور مبه وسیله بین 20تا30درصد نسبت به اجناس اصلی مقرون به صرفه تر هستند و مصرف نمایندگان با خرید این لوازم بعد از چند ماه با خرابی قطعه تقلبی مجبور هستند دوباره قطعه موردنظر را تامین نمایند.

با این حال اگر مردم آگاهی کافی از قیمت این محصولات داشته باشند طبیعتا با توجه به این که قطعه تقلبی فقط 20درصد از لوازم یدکی اصلی مقرون به صرفه تر است خریداران مبادرت به خرید جنس اصل می نمایند. از سوی دیگر بعضی استقبال مردم از لوازم یدکی قاچاق به این علت است که این لوازم داخل کشور به سختی پیداشده و کمبود شدیدی در کشور وجود دارد به طوری که حتی این کالاها در کشور مقرون به صرفه نیستند و واردنماینده آن را مقرون به صرفه به دست مشتری نمی رساند البته این امر مخصوص قطعاتی است که مصرفشان در کشور کم است(مانند شاسی و گلگیر) که معمولا به صورت مسافری یا کولبری وارد می گردد. تقلب در بازار لوازم خانگی محدود به خودروهای خارجی نیست و جالب اینجاست که خودروهای داخلی هم از لوازم تقلبی زخم خورده اند. به طوری که اکنون در بخش های ایمنی خودرو مانند لنت و مواردی از این قبیل که امنیت اصلی خودرو را تشکیل می دهد در بازار انواع مختلفی دارند که در سایه کمبود نظارت فعالیت آنها گسترده تر شده است.

منبع: جام جم