درمان نفخ شکم به روش سنتی و دارویی - مجله هاستفا

به تجمع گاز در دستگاه گوارش که با آماسیدن، بادکردن و آروغ زدن همراه است نفخ شکم گفته می شود. نفخ شکم از نشانه های سوء هاضمه است و معمولاً بر اثر خوردن برخی غذاها که بادزا و نفخ آورند پدید می آید. این عارضه یکی از شکایات شایع گوارشی در افراد می باشد که در زنان بیشتر از مردان بروز پیدا می کند. همچنین گفته می شود که حدود 20٪ از افراد در سنین 93-65 سالگی از اتساع شکم به دنبال نفخ رنج می برند.

علائم نفخ شکم

• احساس سفت و پر بودن کامل شکم
• باد کردن شکم
• دفع گاز از دستگاه گوارش

علت ایجاد نفخ شکم

بلعیدن هوا که می تواند به خاطر تند غذا خوردن و نجویدن درست غذا درست غذا رخ دهد و گاز ناشی از تجزیه غذای هضم نشده که علت آن عدم هضم برخی از قندها در روده کوچک و ایجاد گاز بخاطر واکنش آن ها با برخی باکتری های بی ضرر در روده عظیم است، دو عامل اصلی در ایجاد نفخ شکم می باشند.

کسانی که غذا را تند می خورند و نمی جوند اغلب دچار نفخ شکم می شوند و حالت سنگینی و خمیری را بعد از صرف غذا در خود احساس می کنند. علاوه بر تندخوری و نجویدن غذا، پرخوردن، بدخوردن و زیاد نوشیدن هم این عارضه را ایجاد می کند. عوامل دیگری که باعث بروز نفخ شکم می شوند شامل موارد زیر است:

• یبوست: این مشکل عموما باعث نفخ شکم شده اما عموما میزان گاز را افزایش نمی دهد.
• ریفلاکس معده به مری: بازگشت غذا و اسید معده از معده به مری
• داروها و یا مکمل های دارویی: انواع مختلف داروها و همچنین مکمل ها می توانند باعث ایجاد باد معده گردند.
• بیماری های خاص: همچون بیماری انسداد روده، سرطان تخمدان، بیماری کرون و یا سندرم روده تحریک پذیر.
• تغییرات در سطح هورمونی: این مورد بیشتر در خانم ها و بخصوص قبل از دوران قاعدگی رخ می دهد.

• خوراکی: خوراکی هایی که باعث نفخ شکم می شوند شامل: سیر، موسیر، پیاز، سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، کنگر فرنگی، بروکلی، کلم، گل کلم، تره فرنگی، تربچه، شلغم و...

مواد غذایی طبیعی برای درمان و برطرف نفخ شکم

کرفس: کرفس علاوه بر تنظیم فعالیت روده و شکم، به علت داشتن خاصیت دفع مایعات می تواند باعث کاهش گازهای معده شود. کرفس منبع غنی آب و مواد دفع سموم است، که باعث دفع سموم بدن نیز می شود. خیار، کدو و جعفری نیز از دیگر سبزیجاتی هستند که باعث دفع مایعات بدن می شوند.

نکته: بهتر است قبل از مصرف سبزیجات آن ها را بپزید. پختن کرفس و سبزیجات دیگر باعث شکسته شدن ساختمان فیبر آن می شود و همین امر سبب هضم آسان تر آن می شود.

لیمو به همراه آب: لیمو به طور طبیعی دارای خاصیت دفع آب از بدن است. شما می توانید آب لیمو را به مقداری آب ولرم اضافه نموده و میل کنید. با این کار میزان نمک محلول در بافت های بدن نیز کاهش می یابد. فقط حواستان باشد که شربت را حتماً با لیوان میل کنید، نه با نی. زیرا نی باعث ورود هوای اضافی به معده می شود.

نکته: بسیاری از افراد زمانی که نفخ می کنند، فکر می کنند که نباید آب بنوشند. درصورتی که این کار کاملاً اشتباه است. زمانی که آب نمی نوشید، بدن احساس کمبود آب می کند، در نتیجه سعی می کند همان میزان آب موجود در بدن را حفظ کند. پس اگر زیاد نفخ می کنید، بهتر است به جای کم کردن میزان مایعات، مقدار آن ها را بیشتر کنید.

مخلوط لیمو، خیار، هندوانه و رزماری: نفخ، تعادل بین سدیم و پتاسیم موجود در بدن است. برای کاهش و برطرف نفخ شکم می توانید از مخلوط لیمو، خیار، هندوانه و رزماری بهره ببرید. این مخلوط به شدت مایعات اضافی و سموم بدنتان را دفع می کند.

توجه: زمانی که از این مخلوط استفاده می کنید، ممکن است بیش از حد معمول از سرویس بهداشتی بهره ببرید.

عدس و لوبیا: عدس منبع غنی از فیبر است که باعث هضم راحت تر غذا می شود. لوبیا نیز منبع غنی از پتاسیم و فیبر است.

ماست: ماست غذایی از پیش هضم شده است که به خاطر فرایند انجام شده در فرایند تهیه آن، باعث می شود که به محض ورود به بدن، جذب بافت ها شود. همچنین ساختمان شکر موجود در شیر، زمانی که به ماست تبدیل می شود کاملاً می شکند و این امر از بروز نفخ و گاز معده جلوگیری می کند. به همین علت است که به افرادی که دچار نفخ شکم می شوند توصیه می شود که به جای شیر از ماست استفاده کنند. پیشنهاد می شود در کنار هر وعده غذاییتان از ماست بهره ببرید تا همیشه از خاصیت های آن بهره مند شده و غذایتان راحت تر هضم شود.

درمان دارویی نفخ شکم

داروهای حاوی زغال که در داروخانه ها موجود می باشند با جذب گازهای درون دل و روده یاری به بهبود نفخ معده می کنند. البته قبل از مصرف این داروها با پزشکتان مشورت نمایید چرا که این دارو ها ممکن است مواد لازم سایر دارو ها را نیز جذب نماید. پروبیتیک ها نیز در برخی از افراد یاری به کاهش باد شکم می کند. ریفاکسیمین (داروی آنتی بیوتیکی) که برای درمان اسهال مصرف می شود، بر روی باد شکم نیز تاثیر گذار است.

نکته: در صورت مشاهده علائم زیر به همراه نفخ شکم حتما به پزشک مراجعه کنید:

• درد شکم
• مشاهده خون در مدفوع یا داشتن مدفوع سیاه و قیرمانند
• اسهال
• سوزش سردل که بدتر می شود
• تهوع
• کاهش وزن

خوراکی هایی که برای ضد نفخ شکم نباید خورد

نفخ کردن ناشی از اجتماع مایعات در بین سلول های معده است که ممکن است به علت هضم نشدن درست غذا، افزایش میزان سدیم در خون، یا عادت ماهانه خانم ها باشد. ولی طبق نظر کارشناسان، اگر بیشتر به مواد غذایی که مصرف می کنید، دقت کنید، معمولاً می توانید از نفخ شکمتان جلوگیری کنید. در این راستا از مصرف زیاد مواد زیر پرهیز کنید:

• آدامس
• نوشابه گازدار و الکل ها و سیگار
• سیر
• چای
• ذرت
• پیاز
• آلو