7 آزمایش مهم برای زنان

به گزارش مجله هاستفا، شکی وجود ندارد که سلامت تک تک اعضای خانواده و به ویژه فرزندان به شادابی و سلامت مادر یا به بیانی خانم خانواده وابسته است. کما این که مادران در بسیاری موارد از آنچه به حفظ سلامت شان یاری می نماید به بهانه توجه و تمرکز بر رفاه حال فرزندان شان غافل می شوند.

به همین خاطر، ضرورت توجه به نکاتی برای حفظ سلامت زنان را بهانه کردیم تا با دکتر الهام السادات هاشمیان، متخصص زنان و فلوشیپ نازایی درخصوص آزمایش های مورد احتیاج زنان اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

این جمله را بارها شنیده ایم که پیشگیری بهتر از درمان است. جمله تکراری درست و مهمی است. به این دلیل که مسدود کردن راه های ورود عوامل بیماری زا به بدن، بسیار آسان تر و کم هزینه تر از پرداخت هزینه های درمان و تحمل هزار و یک مشکل و درد دیگر در کنار آن است.

دکتر هاشمیان درباره ضرورت آنالیز شرایط سلامت زنان به شکل منظم می گوید: آنالیز های منظم یاری می نماید تا از هزینه های گزاف درمانی و مهم تر از آن تحمل درد، افسردگی ناشی از بیماری و ناتوانی های ناشی از پیشرفت بیماری در امان بمانید. البته همواره آزمایش ها باعث پیشگیری از ابتلا به بیماری نمی شوند، اما مهم این است که در صورت وجود بیماری نیز بیماری در مراحل نخست شناسایی شده و شانس درمان بالاتر می رود.

ژنتیک و انتقال صفت ها از نسل و نسل های قبل تر گاهی خوب است و گاهی بد. درباره زمینه ابتلا به برخی بیماری ها، مسلماً اتفاق خوشایندی نیست، اما چرا؟ دکتر الهام السادات هاشمیان شرح می دهد: اگر در معرض عوامل خطرساز قرار داشته و مستعد ابتلا به سرطان، دیابت، فشارخون و... هستید یا این که سابقه فامیلی ابتلا به این بیماری ها در شما وجود دارد، باید از سن پایین و در فاصله های زمانی کوتاه تر، نسبت به همسالان خود، آزمایش ها و معاینه های لازم را انجام دهید.

توجه اول: خون سنجی

اگر حتی نگاه گذرایی به بسیاری از خانواده ها داشته باشید، خواهید دید حداقل یک نفر در میان آنها دچار فشارخون بالاست، اما در برخی افراد این بیماری اکتسابی و در برخی دیگر ارثی است. دکتر هاشمیان دراین باره می گوید: از 30 سالگی باید فشارخون نیز اندازه گیری گردد، اما اگر دچار اضافه وزن بالا هستید یا در اقوام نزدیک شما فردی مبتلابه فشارخون است یا سیگار می کشید، باید آنالیز شرایط فشارخون را از سن پایین تر از 30 سالگی آغاز کنید.

توجه دوم: چربی سنجی

در خانواده شما چند نفر کلسترول بالا دارند؟ چند بار در سال برای آنالیز شرایط خود اقدام می نمایند؟ این آزمایش هم سن مناسب خودش را می طلبد. این متخصص زنان دراین باره می گوید: اگر بین 20 تا 40 سال دارید، هر پنج سال یک بار؛ اگر 40 تا 49 ساله هستید، هر دو سال یک بار و اگر سن شما بالای 50 سال است، سالانه باید شرایط کلسترول خون را آنالیز کنید.

دکتر هاشمیان می افزاید: بالا بودن طولانی مدت میزان کلسترول خون می تواند زمینه ساز ایجاد پلاک و تجمع آن در رگ ها شده و زمینه سکته مغزی و قلبی را فراهم کند.

توجه سوم: تیروئید سنجی

گاهی بدون عظیم و کوچک شدن غده و فقط با علامت هایی که پزشک متوجه آن می گردد، بروز می نماید. غده تیروئید از غدد مهم بدن است که باید سلامت آن را گاهی سنجید. به گفته دکتر هاشمیان، آنالیز شرایط غده تیروئید کار آسانی است. او اضافه می نماید: از 30 سالگی باید شرایط غده تیروئید موردآنالیز قرار گیرد. پرکاری یا کم کاری تیروئید با همین آزمایش ساده تعیین می گردد. پرکاری تیروئید در اغلب مواقع با نشانه بی خوابی و کاهش وزن و کم کاری نیز با اضافه وزن تعیین می گردد. در هر دو عارضه، بی نظمی عادت ماهانه ممکن است دیده گردد.

توجه چهارم: پاپ سنجی

تست پاپ اسمیر برای خانم ها آزمایش ناخوشایند و دلهره آوری است؛ اما باید آن را انجام داد. با انجام این آزمایش در فواصل منظم به راحتی می توان وجود سلول های نامناسب در دهانه رحم را شناسایی کرد. دکتر هاشمیان درباره این تست و مسائل مربوط به آن می گوید: در صورت مشاهده سلول های مشکوک در دهانه رحم، می توان بخش مبتلا را با جراحی برداشته و از پیشرفت سرطان جلوگیری کرد. او ادامه می دهد: سِرویکس یا دهانه رحم، معبر باریکی بین رحم و واژن است و عامل اصلی ابتلا به سرطان این ناحیه، ویروس زگیل تناسلی (HPV) است. این ویروس در اغلب موارد در اثر تماس جنسی وارد بدن می گردد. انجام تست پاپ اسمیر بعد از ازدواج یا پس از آغاز نخستین رابطه جنسی، هر یک تا دو سال یک بار توصیه می گردد. اگر جواب تست پاپ اسمیر، سه سال متوالی، سالم باشد، می توان آن را هر سه سال یک بار انجام داد.

توجه پنجم: استخوان سنجی

همه دوست داریم تا آخرین دقیقه ای که نفس می کشیم، روی پای خودمان بایستیم و محتاج کسی نباشیم. یکی از این راهکارها، حفظ سلامت استخوان هاست؛ همان که می گویند باید چهار ستون بدن سالم باشد. دکتر هاشمیان برای حفظ سلامتی چهار ستون بدن می گوید: با آغاز دوره یائسگی، ترشح هورمون های زنانه کاهش یافته و خطر ابتلا به پوکی استخوان افزایش پیدا می نماید. بنابراین با کوچک ترین ضربه، خطر شکستگی استخوان وجود دارد. اما پوکی استخوان قابل پیشگیری است. از 65سالگی به بعد خانم ها باید حداقل یک بار تراکم استخوانی را مورد آنالیز قرار دهند. تکرار این آزمایش، بستگی به تراکم توده استخوانی و عوامل زمینه ساز پوکی استخوان دارد.

توجه ششم: ماموگرافی

در بسیاری از فیلم ها و بحث های آموزش سلامت زنان، شیوه درست آنالیز شرایط سلامت سینه ها به خانم ها آموزش داده می گردد تا این عضو از بدن زنان، از نظر مسأله وجود غدد نامناسب مورد آنالیز قرار گیرد. اما این آزمایش شخصی شاید به تنهایی کافی نباشد. دکتر هاشمیان درباره آنالیز سلامت پستان ها می گوید: از 40سالگی، ماموگرافی برای سنجش شرایط سلامت پستان ها باید هر یک یا دو سال یک بار انجام گردد. با این آنالیز، توده های پستانی احتمالی، پیش از این که قابل لمس شوند، شناسایی می شوند. گاهی برای آنالیز دقیق تر، سونوگرافی یا ام آرآی نیز ضروری است. دکتر هاشمیان این نکته را تاکید می نماید: در خانم هایی که اقوام درجه یک آنها مبتلا به سرطان پستان بوده اند، باید ماموگرافی قبل از 40 سالگی انجام گردد.

توجه هفتم: کلونوسکوپی

بعد از سرطان پستان، ابتلا به سرطان روده عظیم، شایع ترین بیماری بین خانم هاست. اغلب نیز بیماری از پولیپ ها (توده های غیرطبیعی در لایه داخلی روده عظیم) ایجاد می گردد؛ هرچند همه پولیپ ها سرطان زا نیستند.

دکتر هاشمیان اضافه می نماید: با یاری لوله باریکی که از مقعد وارد روده عظیم می گردد، شرایط روده عظیم آنالیز شده و در صورت مشاهده پولیپ، می توان همان جا آن را برداشته و برای آنالیز شرایط پولیپ، به آزمایشگاه ارسال گردد.

چرا باید برای آزمایش های پزشکی هزینه کرد؟

شاید به نظر برسد که هزینه آزمایش و معاینه، بار اضافی بر خانواده است؛ به ویژه زمانی که به هر دلیل، شرایط مالی خانواده خوب نیست. حق با شماست! اما به عقیده دکتر هاشمیان، به این دلایل باید آزمایش ها و معاینه های لازم را در زمان مناسب انجام داد:

غربالگری برای شناسایی زودهنگام برخی مسائل مانند سرطان یا فشار خون

یاری به شناسایی عوامل خطرساز بیماری

تشویق به داشتن زندگی سالم

ارزیابی بدن از نظر خطر شکستگی

دکتر هاشمیان اضافه می نماید: برخی از آزمایش ها باید به شکل منظم انجام شوند که در ادامه به تک تک آنها و زمان مناسب انجام آنها اشاره می کنیم.

مهتاب خسروشاهی - سلامت / روزنامه خبرنگاران