گفته ها و ناگفته ها درباره مضرات پروتئین وی
به گزارش مجله هاستفا، پروتئین ها برای بدن ضروری هستند. اغلب افراد از مواد غذایی طبیعی برای تامین پروتئین مورد احتیاج بدنشان استفاده می نمایند؛ اما ورزشکاران علاوه بر مواد غذایی سالم و پرپروتئین، مکمل هایی مانند پروتئین وی (whey protein) را هم در برنامه روزانه خودشان قرار می دهند. این مکمل ها به شما می نمایند تا اندامی متناسب و بدنی سالم داشته باشید، پس چرا بعضی از کارشناسان درباره مضرات پروتئین وی صحبت می نمایند؟
واقعیت این است که پروتئین وی، نه تنها مضر نبوده که فواید بیشماری را هم به همراه می آورد؛ اما مصرف بی رویه یا اشتباه مکمل های پروتئینی مسائلی را ایجاد کند و سلامتی تان را به خطر بیندازد. در این مقاله به فواید و مضراتی که استفاده نادرست از پروتئین وی به همراه دارد پرداخته ایم. اگر هوادار پروپاقرص این مکمل ورزشی هستید، با ما همراه باشید و با مضرات پروتئین وی و راه و روش درست مصرف کردن این مکمل آشنا شوید.
پروتئین وی چیست؟
پروتئین وی یکی از مکمل های محبوب و شناخته شده برای رژیم های غذایی و بدنسازی است. جالب است بدانید که منبع پروتئین وی، آب پنیر است و با پروتئین سرم شیر تفاوت هایی دارد. در طول فرایند درست کردن پنیر، مایعی از شیر جدا می گردد که به عنوان آب پنیر شناخته می گردد. این مایع طی فرایند مخصوص((spray-dried تبدیل به پودر خشکی می گردد که به نام پروتئین وی شناخته می گردد.
معرفی انواع پروتئین وی
با توجه به اینکه روش های زیادی برای پردازش آب پنیر و فراوری پروتئین وی وجود دارد، سه نوع متفاوت از این پروتئین در بازار به چشم می خورد. در ادامه انواع پروتئین وی را برایتان آورده ایم.
کنسانتره پروتئین وی
کنسانتره پروتئین وی تقریبا حاوی 70 تا 80 درصد پروتئین است. این گزینه رایج ترین نمونه پروتئین وی موجود در بازار است. کنسانتره پروتئین وی حاوی میزان بیشتری لاکتوز، چربی و مواد معدنی نسبت به شیر است. متخصصان معتقدند پروتئین شیر را نمی توان با دیگر انواع پروتئین جایگزین کرد و در صورتی که به آن حساسیت ندارید، نباید خود خواسته آن را از رژیم غذایی تان حذف کنید.
پروتئین وی ایزوله
پروتئین وی ایزوله حاوی حدود 90 درصد پروتئین است. فرایند تصفیه این پروتئین بیشتر بوده و میزان لاکتوز و چربی آن نسبت به شیر کمتر است. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که میزان مواد معدنی موجود در این پروتئین هم نسبت به کنسانتره پروتئین وی کمتر است.
پروتئین وی هیدرولیز شده
فرآیند تهیه این پروتئین به صورتی است که هضم آن برای انسان راحت تر می گردد و بدن سریع تر می تواند آن را جذب کند.پروتئین وی یک مکمل مشهور در بین ورزشکاران و علاقه مندان به کاهش وزن است. تحقیقات نشان می دهد که مصرف این پروتئین روی کاهش اشتها و کاهش وزن تاثیرگذار است. بعلاوه کسانی که پروتئین وی مصرف می نمایند بدنی قوی تر و عضلانی تر دارند.
پروتئین وی منبع کاملی از پروتئین است و کلیه اسیدهای آمینه ضروری برای بدن را تامین می نماید؛ بنابراین مصرف این پودر برای تمام افراد مفید است. برای خوردن پودر پروتئین می توانید میزان مورد نظرتان را با کمی آب یا آبمیوه ترکیب نموده و نوش جان کنید.
مسائل استفاده نادرست از پروتئین وی
موقع مصرف این پودر مکمل باید نکات خاصی را در نظر داشته باشید، تا سلامتیان به خطر نیفتند. در ادامه مسائلی که مصرف نادرست پروتئین وی به همراه دارد یا همان مضرات پروتئین وی را برایتان آورده ایم.
مسائل گوارشی
یکی از مضرات پروتئین وی بروز مسائل گوارشی برای افراد خاص است. برخی از افراد موقع استفاده از این پودر پروتئین با مسائل گوارشی مانند نفخ و فراوری گاز در معده یا اسهال روبرو می شوند. بیشتر این عوارض جانبی مربوط به عدم تحمل لاکتوز است.
لاکتوز کربوهیدرات اصلی پروتئین وی است. کسانی که مشکل عدم تحمل لاکتوز را دارند، موقع مصرف این پروتئین با مسائل گوارشی روبرو می شوند. بدن این افراد آنزیم لاکتاز را که برای هضم لاکتوز ضروری است فراوری نمی نماید.
این مشکل بسیار شایع است و حدود 75 درصد از مردم دنیا با عدم تحمل لاکتوز روبرو هستند. اگر شما هم جز این دسته از افراد هستید، بهتر است که پروتئین وی ایزوله را مصرف کنید. این پودر پروتئین لاکتوز و چربی کمتری دارد. به همین دلیل کسانی که با مشکل عدم تحمل لاکتوز روبرو هستند راحت تر می توانند آن را مصرف نمایند.
اگر باز هم بدنتان نسبت به مصرف پروتئین حساسیت نشان داد، باید به سراغ پودر پروتئین غیرلبنی که از پروتئین سویا، نخود، تخم مرغ یا برنج تهیه می گردد بروید.
حساسیت داشتن
برخی از افراد ممکن است نسبت به مصرف پروتئین وی حساسیت نشان دهند! این پروتئین از شیر گاو درست می گردد و افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند، نسبت به مصرف این پروتئین هم حساسیت نشان می دهند. این نوع آلرژی در بزرگ سالان به ندرت دیده می گردد، زیرا 90 درصد از بچه هایی که به شیر گاو حساسیت دارند، با ورود به دوره بزرگ سالی این حساسیت را پشت سر می گذراند.
ازجمله علائم آلرژی به شیر گاو می توان به کهیر، اگزمای پوستی، تورم صورت، تورم گلو و زبان و آبریزش بینی یا گرفتگی بینی اشاره نمود. گاهی این حساسیت به میزان ای شدید است که می تواند باعث بروز آنافیلاکسی گردد و سلامتی فرد به خطر بیفتد.
نکته حائز اهمیت دراین باره این موضوع این است که، حساسیت به پروتئین وی را نباید با عدم تحمل لاکتوز اشتباه بگیرید. آلرژی نسبت به مصرف پروتئین وی وقتی رخ می دهد که بدن نسبت به مصرف پروتئین پاسخ ایمنی می دهد؛ اما مشکل عدم تحمل لاکتوز به دلیل عدم ترشح هورمون لاکتاز رخ می دهد و سیستم ایمنی را درگیر نمی نماید.
اگر نسبت به پروتئین شیر گاو حساسیت دارید، پیشنهاد می کنیم یک پودر پروتئین غیرلبنی مانند پروتئین سویا، نخود، تخم مرغ یا برنج را امتحان کنید؛ اما درصورتی که مطمئن نیستید که علائم به وجود آمده برایتان به دلیل آلرژی یا عدم تحمل لاکتوز است، باید با پزشک معالجتان مشورت کنید.
احتمال بروز یبوست و کمبودهای تغذیه ای
اگرچه یبوست به عنوان یکی از مضرات پروتئین وی گزارش می گردد، اما مصرف این مکمل باعث بروز این مشکل گوارشی نیست! عدم تحمل لاکتوز ممکن است با کند کردن حرکت روده باعث یبوست گردد. بعلاوه کسانی که پروتئین وی مصرف می نمایند، ممکن است میوه ها و سبزیجات کمی در برنامه غذایی شان قرار دهند یا اینکه یک رژیم کم کربوهیدرات داشته باشند. به همین دلیل مشکل یبوست و کندی حرکت روده ها رخ می دهد.
میوه ها و سبزیجات منبع خوبی از فیبر هستند و حرکات منظم روده را تقویت می نمایند. به همین دلیل عمل دفع راحت تر انجام می گردد. اگر به دلیل بروز این مشکل شک دارید، می توانید برنامه غذایی تان را آنالیز کنید و ببینید که آیا به میزان کافی میوه و سبزیجات مصرف می کنید یا خیر! اگر مشکلتان به دلیل کمبود مصرف این مواد غذایی اتفاق افتاده است، می توانید مکمل های فیبر محلول بهره ببرید تا با یبوست روبرو نشوید.
به خاطر داشته باشید که جایگزینی همه مواد غذایی با پودر پروتئین وی ایده بدی است، زیرا ممکن است این موضوع خطر کمبود مواد غذایی را در بدن افزایش دهد.
غذاهای کامل به ویژه میوه ها و سبزیجات غنی از مواد مغذی و مواد معدنی هستند و برای سلامتی ضروری محسوب می شوند؛ بنابراین موقع مصرف مکمل پروتئین وی باید یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید تا بدنتان با قحطی روبرو نگردد.
احتمال صدمه زدن به کلیه ها
افراد زیادی از مضرات پروتئین وی به بروز مشکل برای کلیه ها اشاره می نمایند. زمانی که میزان پروتئین مصرفی روزانه تان بالا باشد، فشار داخل کلیه ها افزایش پیدا می نماید و خون موجود در این عضوهای بدن بیش ازحد معمول تصفیه می گردد. بااین وجود نمی توان مصرف پروتئین بالا را از عوامل آسیب زننده به کلیه ها به حساب آورد. چون مطالعات نشان می دهد که تصفیه بیش ازحد خون در کلیه ها براثر مصرف پروتئین زیاد، پاسخ طبیعی بدن است و جای نگرانی از این بابت وجود ندارد.
بعلاوه هیچ کدام از شواهد علمی به دست آمده نشان دهنده این نیستند که مصرف پروتئین می تواند روی سلامتی کلیه ها تاثیرگذار باشد. البته یافته هایی وجود دارد که نشان می دهد رژیم غنی از پروتئین می تواند برای مبتلایان به بیماری های کلیوی مضر باشد و ممکن است مصرف پروتئین زیاد، صدمات بیشتری به کلیه ها وارد کند.
با توجه به این گفته ها، اگر به بیماری کلیوی مبتلا هستید، برای مصرف پروتئین وی باید با پزشک معالجتان مشورت کنید.
احتمال صدمه زدن به کبد
اگر در بین مضرات پروتئین وی به احتمال بروز مسائل کبدی برخورد نموده اید، باید بدانید که این موضوع صحت ندارد! در حقیقت، کبد برای ترمیم خودش و تبدیل چربی ها به لیپوپروتئین به پروتئین احتیاج دارد.
در مطالعه ای که روی 11 زن با اضافه وزن بالا اجرا شده، مصرف 60 گرم مکمل پروتئین وی به مدت چهار هفته منجر به کاهش 21 درصد از چربی های انباشته شده در کبد شده است. بعلاوه میزان تری گلیسیرید خون این افراد حدود 15 درصد کاهش پیدانموده و کلسترول بدنشان هم حدود هفت درصد کاهش داشته است.
درصورتی که به بیماری های کبدی مانند سیروز کبدی مبتلا هستید، نباید پروتئین وی مصرف کنید؛ زیرا مصرف زیاد پروتئین ممکن است سطح مواد مضر مانند آمونیاک را در خون را افزایش دهد و منجر به آسیب وارد شدن به مغز گردد. بااین وجود، اگر به بیماری های کبدی مبتلا هستید، قبل از مصرف این پروتئین باید با پزشک معالجتان مشورت کنید.
احتمال بروز پوکی استخوان
نگرانی هایی دراین باره وجود دارد که مصرف پروتئین موجب برداشت کلسیم از استخوان ها می گردد و این موضوع منجر به پوکی استخوان خواهد شد. این گفته در پی مطالعه ای ارائه شده که نشان می دهد مصرف پروتئین بالا باعث اسیدی شدن ادرار می گردد. پس ازاین رخداد، بدن کلسیم بیشتری را از استخوان ها آزاد می نماید تا به عنوان یک بافر عمل کند و اثرات اسیدی را خنثی کند. بااین وجود، تحقیقات تازه نشان داده است که بدن با افزایش جذب کلسیم از روده، با اثرات از دست دادن کلسیم مقابله می نماید.
بنابراین، اگر به خاطر احتمال بروز پوکی استخوان به عنوان مضرات پروتئین وی از خوردن این مکمل اجتناب می کنید، باید بدانید که دانشمندان تابه حال هیچ موردی که نشان دهنده این موضوع باشد را ارائه ننموده اند.
تحقیقات تازه نشان می دهد که مصرف پروتئین بیشتر برای سلامت استخوان ها مفید است. علاوه بر این، چندین مطالعه نشان می دهند که افراد مسن مستعد پوکی استخوان، برای یاری به حفظ استخوان هایشان باید پروتئین بیشتری مصرف نمایند.
چقدر باید پروتئین در روز مصرف کنیم؟
طبق موارد ارائه شده؛ این نتیجه به دست می آید که مصرف پروتئین وی برای اغلب افراد بی خطر است و مضرات پروتئین وی که مطرح شده اند، تنها برای درست مصرف نکردن این مکمل یا استفاده آن به وسیله افراد با بیماری های زمینه ای بوده است.
میزان مجاز مصرف این مکمل معمولا یک تا دو پیمانه (25-50 گرم) در روز است. البته برترین راه برای تشخیص راه درست و مصرف پروتئین وی این است که دستورالعمل های درج شده روی بسته بندی را رعایت کنید. اگر با وجود مصرف میزان مجاز از این مکمل با مسائل گوارشی روبرو شدید، بهتر است پروتئین های گیاهی را جایگزین پروتئین وی کنید.
و درنهایت…
پروتئین وی در حقیقت یک مکمل مفید و بی خطر به شمار میرود که همه افراد بدون نگرانی بابت عوارض جانبی می توانند آن را مصرف نمایند. این پودر پروتئین یکی از برترین مکمل های موجود در بازار است و تحقیقات زیادی برای نشان دادن نقش این مکمل در عضله سازی، ریکاوری بدن و کاهش وزن اجرا شده است.
بااین وجود، مصرف این مکمل ممکن است در مبتلایان به عدم تحمل لاکتوز علائم گوارشی را ایجاد کند و کسانی که به شیر گاو حساسیت دارند ممکن است به آن حساسیت داشته باشند. اگر شما هم نسبت به مصرف این مکمل حساسیت دارید، می توانید پروتئین های غیرلبنی را امتحان کنید.
منبع: کتاب کاله