تجمیع کارشناسان ایران در دولت جدید آمریکا، بایدن به دنبال چیست؟ - مجله هاستفا

نظر به اینکه بازگشت به برجام یکی از اولویت های سیاست خارجی دولت جدید آمریکا معرفی شده، حضور این افراد در کنار هم می تواند تحلیل های متفاوتی را داشته باشد.

آنتونی بلینکن به عنوان گزینه مطرح برای راهنمایی وزارت خارجه آمریکا، فردی است که در دوران ریاست جمهوری اوباما پست های زیادی در وزارت خارجه ایالات متحده داشته که آخرین مورد آن معاون وزیر خارجه بوده و از همین رو ارتباط گسترده ای با جان کری در خصوص موضوع ایران داشت.

جیک سالیوان که به عنوان گزینه مشاور امنیت ملی آمریکا معرفی شده نیز به عنوان دستیار امنیتی بایدن در دوران معاونت ریاست جمهوری او کار نموده و از دستیاران دیرینه هیلاری کلینتون محسوب می گردد، وی از کسانی است که ادعا می گردد در مذاکراتی نقش داشته که زمینه مذاکرات هسته ای منتهی به برجام در سال 2015 شد.

او در اکتبر 2019 در یادداشتی برای روزنامه نیویورک تایمز، تصمیم ترامپ به خروج از توافق هسته ای ایران را احمقانه توصیف کرد و نوشت این اقدام در حالی رخ داد که هیچ مدرکی درباره عدم پایبندی ایران به این توافق قابل پیش بینی نبود و پیش بینی نشد.

وندی شرمن که برای معاونت وزارت خارجه آمریکا معرفی شده نیز کسی است که در زمان انجام مذاکرات منتهی به برجام نقشی پر رنگ در مذاکرات داشت و به عنوان نماینده آمریکا در این مذاکرات شرکت می کرد.

و در نهایت جان کری، وزیر خارجه اسبق آمریکا که نقش وی در مذاکرات برجام بر کسی پوشیده نیست. البته هر چند که کری در تیم سیاست خارجی بایدن و مسائل مربوط به ایران حضور ندارد اما وجود او در کابینه بایدن نیز موضوعی است که باید در نظر داشت.

این مقدمه کوتاه نشان می دهد که بایدن تیمی از متخصصان مربوط به مسائل ایران را در اطراف خود جمع نموده است.

در این خصوص که چرا بایدن دست کم از پنج کارشناس حوزه ایران در تیم خود استفاده می نماید یک دیدگاه منفی وجود دارد و آن اینکه گفته می گردد: بر خلاف اوباما و حتی ترامپ، بایدن ظرفیت تیم سازی و رهبری بالایی ندارد و به همین خاطر توان تشکیل یک کابینه نو و مبتکرانه و قدرتمند را نداشته و ناچار است دنباله رو دولت اوباما باشد. به خصوص آنکه برنامه خاصی برای دولت ندارد و عملاً تنها هدف گذاری او وارونه کردن اقدامات دوران ترامپ است.

به اعتقاد کارشناسانی که این دیدگاه را دارند: ایران مساله مهم و زودبازدهی برای سیاست خارجی بایدن است و نقطه تقابل آشکاری با ترامپ نیز محسوب می گردد. یعنی هم فوریت دارد و هم احتیاج به چند سال برنامه ریزی و مذاکره و… ندارد و تیم بایدن با پرداختن به آن می تواند نتایج کوتاه مدت بگیرد. البته در عین حال بایدن با چالش های پیش روی این ماجرا هم آشناست و می داند که ایران به سادگی از صندلی فعلی خود برنخواهد گشت. لذا برای کمتر امتیاز دادن و بیشتر امتیاز دریافت، احتیاج به تیم آشنا به ایران دارد.

اما کارشناساسن و مقامات سابق آمریکایی به گونه ای دیگر حضور این افراد را در تیم بایدن تحلیل می نمایند.

در همین رابطه مارک فیتزپاتریک سرپرست اسبق معاونت بخش عدم اشاعه وزارت خارجه آمریکا، در پاسخ به پرسش خبرنگاران در خصوص دلیل حضور این افراد در دولت جدید آمریکا گفت: این یک امر تصادفی است که تعداد زیادی از افراد بلندپایه حاضر در تیم سیاست خارجی بایدن را کسانی تشکیل می دهند که در حوزه ایران سابقه کار دارند.

فیتزپاتریک در ادامه گفت: بایدن، آنتونی بلینکن، جیک سالیوان، وندی شرمن و دیگران را به این دلیل انتخاب نموده که آنها را از گذشته به خوبی می شناسد و برای عملکرد آنها ارزش قائل است. همه این افراد در خصوص ایران سابقه فعالت دارند و این بدان دلیل است که در دولت اوباما فعالیت هسته ای ایران یکی از مهمترین مسائل پیش روی دولت آمریکا در حوزه سیاست خارجی بود و او (اوباما) بدنبال حل این مسئله بود.

امروز نیز بایدن با چالش های دیگری روبرو است که اغلب آنها مسائل داخلی آمریکا هستند و در حوزه سیاست خارجی نیز ایران با وجود اهمیت آن، مهمترین مسئله بایدن نیست، البته بایدن به دنبال احیای برجام است. این اتفاق که معماران توافق برجام در تیم بایدن هستند، احیای برجام و شروع کار بر روی این مسئله را آسان تر می نماید.

پروفسور دانیل سرور مشاور سابق وزارت خارجه آمریکا، نیز در پاسخ به خبرنگاران در خصوص این موضوع گفت: اساساً بایدن افرادی را با تخصص بسیار بالا و سابقه کار مرتبط انتخاب نموده که این امر در تیم امنیت ملی و سیاست خارجی او مشهود است.

او صراحتاً اعلام نموده که آنچه در خصوص ایران خواهان آن است بازگشت به وضعیتی است که قبل از دولت ترامپ وجود داشت که البته این امر هم از سوی تهران و هم از سوی واشنگتن باید انجام گردد؛ این موضع به موضع ایران نیز نزدیک است و من امیدوارم که این امر (بازگشت به برجام) رخ بدهد. البته در کنار آن مسائل دیگری نیز وجود دارند که آمریکا خواهان مصاحبه درباره آنها با ایران است.

باربارا اسلاوین رئیس بخش ایران شورای آتلانتیک آمریکا، نیز در پاسخ به خبرنگاران در این رابطه گفت: بایدن کارهای زیادی برای انجام دادن در حوزه امور داخلی و سیاست خارجی دارد اما تعیین است که یکی از اولویت های اصلی وی بازگشت به دیپلماسی در قبال ایران است. او افرادی را انتخاب نموده که دارای سابقه در این رابطه هستند؛ جیک سالیوان فردی که شروع مصاحبهها با ایران در سال 2012 را شروع کرد و یا ویلیام برنز که از زمان دولت جورج بوش با موضوع ایران مرتبط بوده است. همچنین آنتونی بلینکن که معاون جان کری بوده و وندی شرمن که مذاکرات با ایران در مصاحبههای هسته ای را بر عهده داشته و اکنون معاون وزیر خارجه شده است. من در این مورد که می توانیم به برجام برگشته و آن را احیا کنیم خوشبین هستم.