کاخ آپادانا کجاست؟

به گزارش مجله هاستفا، کاخ آپادانا شوش کجاست؟

اگر از اندیمشک، 40 کیلومتر در جاده سرسبز و زیبا رانندگی کنیم، به شهر شوش می رسیم که یکی از کهن ترین شهرهای دنیا است. در شهر شوش سراغ کاخ آپادانا را بگیرید شما را هدایت خواهند کرد اما می توانید از نقشه انتهای مطلب برای رسیدن به کاخ آپادانا شوش بهره ببرید. کاخ آپادانا اطراف بلوار امام خمینی شهر شوش است و در کنار آن کاخ دمرگان و موزه شوش هم واقع شده است که می توانید از آنها دیدن کنید.

درباره کاخ آپادانا شوش

داریوش بعد از تسلط بر قلمرو هخامنشی چند شهر را به عنوان مرکز فرمانروایی خود در میان 30 کشور تحت تسلط هخامنشیان انتخاب کرد که یکی از آنها شهر شوش بود. از آنجایی که شوش قبلا پایگاه قلمرو عیلامی یا ایلامی بوده و بعدها هم مورد توجه شاهان هخامنشی قرار گرفته، شوش یکی از شهرهای باستانی ایران به شمار می رود. از طرفی با حفاری های باستان شناسی اجرا شده در این منطقه مواردی کشف شده که نشان می دهد نه هزار سال پیش کشاورزی در این منطقه رونق داشته و همین نشان دهنده سکونت و وجود تمدن در شهر شوش است. با توجه به مرکزیت شهر شوش برای حکومت هخامنشی، داریوش دستور داد کاخی در خور این شهر ساخته گردد تا مرکز فرماندهی او باشد. قسمت اصلی کاخ که محل سکونت داریوش بود برروی تپه آپادانا و محل سکونت درباریان برروی دوتپه اکروپل (ارگ) و شهرشاهی ساخته شد.

معماری دوران هخامنشی به شکلی بود که معمولا بناهای خود را روی یک سکو یا صفه می ساختند همانند آرامگاه کوروش که بر روی چندین پله یا صفه بنا شده است. کاخ آپادانا نیز بر روی سکویی به ارتفاع حدودا 1.5 متر بنا شده است. این سکو از آجر و قیر ساخته شده و حدودا 14 رگ آجر روی هم قرار گرفته اند. رگ به آجر کاری با ترکیب آجرهای یک رنگ و ایجاد طرح و نقش های مختلف در سطحی صاف، رگ چینی می گویند. طرح های متنوع، به چگونگی قرار دریافت آجر در نما بستگی دارند.

آشوربانیپال بین سال های 465-460 قبل از میلاد شهر شوش را فتح کرد و آن را با خاک یکسان کرد. داریوش اول هخامنشی شوش را بازسازی کرد و کاخ آپادانای خود را در تپه شاهی ساخت. خشایارشاه نیز در شوش زندگی نموده است.

قسمت های مختلف کاخ آپادانا کجاست؟

کاخ داریوش یا کاخ آپادانا شوش واحدهای مختلفی از جمله تالار بار عام، حرم سرا، دروازه و کاخ پذیرایی و همچنین سه حیاط مرکزی دارد. دیوارهای داخلی کاخ با آجر لعابدار منقوش با طرح های سپاه جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی مزین بوده اند که بقایای به جاماندهٔ آنها در موزه های خارجی و داخلی نگهداری می شوند. مساحت کاخ آپادانا شوش حدود 10هزار متر مربع است.

فرانسوی ها پیروز شدند در حفاری های سال 1351 دروازه اصلی کاخ آپادانا در سمت شرقی را کشف نمایند که دروازه اصلی و ورودی به کاخ آپادانا است. در سمت غربی هم دروازه دیگری کشف شد که دروازه خروجی کاخ آپادانا محسوب می گردد. نکته جالب در دروازه خروجی وجود مجسمه داریوش در سمت چپ دروازه است. از طرفی باستان شناسان احتمال می دهند در سمت راست دروازه خروجی کاخ آپادانا مجسمه خشایار شاه نصب شده باشد که امیدواریم در آینده این مجسمه نیز کشف گردد. یکی از سئوالاتی که درباره مجسمه های دروازه کاخ آپادانا وجود دارد علت قرار دریافت مجسمه داریوش در سمت چپ دروازه در هنگام خروج است.

کلیت نقشه کاخ آپادانا شوش به شکل ذوزنقه است که قاعده کوچکتر به سمت شمال واقع شده است. در دو طرف ضلع شمالی یعنی در قسمت های شمال غربی و شمال شرقی کاخ آپادانا برج هایی ساخته شده است. این برج ها به ترتیب به شکل مربع شکل و دایره ای شکل هستند.

از کلیه مجموعه کاخ 110 اتاق و تالار مکشوف شده است. شش حیاط که سه تای آنها بسیار عظیم دور یک محور شرقی و غربی قرار گرفته اند، در داخل مجموعه کاخ ها وجود داشته اند که از طریق یک راهروی عظیم به بخش شمالی مربوط میشده است. سه حیاط کوچکتر در بخش شمالی مجموعه کاخ قرار داشته اند. اتاق ها و ساختمان های مختلف کاخ از طریق این حیاط ها روشنایی گرفته و تهویه می شدند.

در سال 1880 میلادی، یک گروه از باستان شناسان فرانسوی این کاخ را از دل خاک بیرون کشیدند و ستون ها و سرستون های کاخ را با اره بریدند و به فرانسه منتقل کردند و امروزه در شوش، فقط چند زیرستون وجود دارد و کاخ به شکل سابقش وجود ندارد. بیش تر اشیا خارج شده، اکنون در موزه لوور نگهداری می شوند.

معنای آپادانا چیست؟

آپادانا به معنی نوعی تالار ستون دار در دوران هخامنشیان است. آپا در فارسی کهن به معنی بالا نیز هست و آپا دانا می تواند به معنی دانایی برتر و بالاتر باشد. کاخ آپادانا که بارگاه یا آپادانه نامیده شده توسط اردشیر دوم تجدید بنا شد. طرح کاخ بنایی کوشک مانند با 3 ایوان ستوندار در جبهه شمالی، شرقی و غربی آن است. تالار مرکزی با ابعاد 58 در 58 متر است و دارای 36 ستون می باشد. ارتفاع ستونها حدودا 20 متر است و با ستون های کله گاوی شکل ساخته شده است. ایوان ها هر کدام دارای دو ردیف ستون 6 تایی می باشند.

کاخ دمرگان شوش کجاست؟

کاخ دمرگان در واقع حاصل حفاری های فرانسوی ها از جمله ژاک دمورگان در شوش است. کشور فرانسه امتیاز انحصاری حفاری در ایران را گرفت و در شهر شوش کار خود را شروع کرد. ژاک دمورگان (که کاشف نفت در ایران است)، در 16 دسامبر 1897 میلادی با مسئولیت جدیدش وارد شوش شد و برای تامین محلی برای زندگی اعضای هیات باستان شناسی فرانسه و نیز محافظت از اشیای مکشوفه، در مدت شش ماه قلعه ای به سبک معماری اروپای قرون وسطی بر روی تپه اکروپل که به معنای بالاترین نقطه شهر است بنا کرد. او این دژ مستحکم را با آجرهای بر جا مانده از کاخ آپادانا و چغازنبیل و محوطه باستانی هفت تپه بر مبنای نقشه زندان باستیل فرانسه بنا نهاد. در واقع این قلعه موزه ای از آجرهای دوره های ایلامی، هخامنشی، اشکانی و ساسانی است. (وقتی به آجرهای قلعه دمورگان نگاه کنید، آجرهای لعابدار یا آجرهای منقش به خط میخی را خواهید دید.)

متاسفانه دمورگان فرانسوی هرچه را که توانست، استخراج کرد و به موزه لوور و دیگر موزه های اروپا فرستاد و هرچه که فرستادنی نبود در ساخت قلعه به کار گرفت! و اینگونه است که اکنون از کاخ آپادانا چیزی جز چند پای ستون و چند تکه سنگ باقی نمانده است! کاخ آپادانا در شهر تاریخی شوش، پایتخت زمستانی داریوش اول بود و تا زمان حمله اسکندر به ایران، شکوه و عظمت خود را حفظ کرد. اکنون چیزی جز یک ویرانه از این کاخ با عظمت بر جا نمانده است.

ژان دیولافوا در کتاب خاطراتش می گوید:

دیروز گاو سنگی عظیمی را که در روزهای اخیر پیدا شده است با تاسف تماشا می کردم، در حدود دوازده هزار کیلو وزن دارد! تکان دادن چنین تودهٔ عظیمی غیر ممکن است. بالاخره نتوانستم به خشم خود مسلط شوم، پتکی بدست گرفتم و بجان حیوان سنگی افتادم. ضرباتی وحشیانه به او زدم. سر ستون در نتیجه ضربات پتک مثل میوهٔ رسیده از هم شکافت...